Zdjęcie okładki umieszczone za zgodą autorki

Najlepsza Erotyka z dumą objęła patronat medialny nad pierwszym w Polsce Poradnikiem pisania scen erotycznych. Nie do końca grzeczna rozmowa o  związkach seksu z literaturą, rozwoju pisarskich talentów, o tym dlaczego czasem warto rozebrać bohatera literackiego, a przede wszystkim o korzyściach jak niesie ze sobą pisanie opowiadań erotycznych. Foxm w szczerym wywiadzie z dr Krystyną Bezubik z Piszę, bo chcę, Autorką E-booka „Rozbierz Bohaterka Literackiego. Kurs pisania scen erotycznych”.

Fox: Stawiam prowokacyjną tezę, że Polacy nie potrafią pisać scen erotycznych. Czy jest z nami tak źle, że potrzebny jest nam poradnik? Jaka była Twoja motywacja do napisania tego
e-booka?

Krzysia Bezubik: Wiesz, z tym, że nie potrafimy pisać, trochę bym polemizowała. Mogłabym Ci pokazać teksty moich kursantek – one kompletnie zaprzeczają Twojej tezie. Natomiast moja motywacja zrodziła się ileś tam lat temu, kiedy zaczęłam w ogóle myśleć o kursie pisania, jeszcze zanim przyszedł pomysł na samą książkę. Chciałam to zrobić właściwie dla samej siebie. Uważałam, że to jest fajne, ciekawe i pomoże w przełamaniu własnego wstydu, który gdzieś we mnie tkwił. To był taki moment, kiedy poznałam  Santi, bywała na moich spotkaniach, rozmawiałyśmy, czasami czytała  fragmenty swoich tekstów. Zachwyciła mnie jej odwaga i otwartość, z którą pisała. Zaczęłyśmy współpracować, powstał pierwszy kurs pisania scen erotycznych, którego Santi była prowadzącą.

F: Skoro jednak potrafimy pisać, to do kogo chcesz trafić ze swoim poradnikiem? Dla kogo został stworzony?

K.B.: Myślę bardziej o czytelniczkach niż czytelnikach, może dlatego, że pracuję głównie
z kobietami. Jest to osoba, która już pisze, ale chce wzbogacić swój warsztat o pisanie scen erotycznych i zrobić to tak, by się nie ośmieszyć. Nie oszukujmy się, ale w opisach łóżkowych o śmieszność i banał nie trudno.

F: A kto Twoim zdaniem częściej pisze opowiadania erotyczne? Kobiety czy mężczyźni? Osoby lepiej wykształcone czy słabiej? Młodsze czy starsze?

K.B.: Mam wrażenie, że w nurcie literatury polskiej dominują jednak nadal mężczyźni. Na kursy do mnie przychodzą kobiety zwykle koło trzydziestki i wykształcenie raczej nie ma tutaj znaczenia. Są z różnych środowisk, mają różne doświadczenia, ale wszystkie chcą poszerzyć swój warsztat, zrobić krok do przodu.

F: Spotykam się z opiniami, że takie rzeczy piszą albo sfrustrowani mężczyźni, albo źle zaspokajane kobiety. Czy ten stereotyp ma według ciebie coś wspólnego z rzeczywistością?

K.B.: Nie zgadzam się z tym, może jakiś tam procent takich osób rzeczywiście jest, natomiast nie są to kobiety, z którymi pracuję. Zdarza się, że później opowiadają, jak ta umiejętność przekłada im się na pożycie małżeńskie i z całą pewnością nie są to kobiety sfrustrowane. Po prostu lubią pisać.

F: A po co w ogóle pisać opowiadania erotyczne?

K.B.: Mogłabym zadać pytanie, po co w ogóle pisać książki? Po co bawić się w opisy miejsc, bohaterów? Dla mnie sceny erotyczne są takim samym elementem warsztatu czy elementem składowym książki, jak akcja, dialog czy pogłębiona psychologia bohaterów. Nie twierdzę,
że każdy musi wkładać sceny łóżkowe do swoich książek, bo nie każda fabuła tego wymaga, ale niektóre wręcz się proszą. Poza tym, pomaga to w przełamaniu jakiegoś tabu i każde pisanie jest formą samorozwoju. Poznajemy siebie lepiej, ćwiczymy wyobraźnię.

F: Jakie rady dajesz swoim kursantkom? Z doświadczenia wiem, że są dwie szkoły. Jedni bardzo bogato korzystają ze swoich osobistych doświadczeń, drudzy znów bazują na wyobraźni.

K.B.:Dla mnie nie ma to znaczenia. Podczas ćwiczeń mocno bazujemy na przykładach
z tekstów literackich, które służą za inspirację, a reszta zależy już od indywidualnego podejścia każdego z nas.

F: Skoro ustaliliśmy wcześniej, że sceny erotyczne są normalnym elementem literatury, to jakie najbardziej kontrowersyjne z nich zdarzyło ci się przeczytać?

K.B.: Żadna z tych bardziej kontrowersyjnych nie przychodzi mi na myśl. Może, gdy miałam dwadzieścia parę lat, to Gretkowska potrafiła mnie zaskoczyć, ale albo opisy w jej książkach nie były kontrowersyjne, albo do takich nie sięgnęłam.

F: Pytam, bo kiedyś czytałem Lolitę Nabokova. Pamiętam, że bardzo kontrowersyjne było dla mnie czytanie opisu dość oczywistych fantazji dorosłego mężczyzny na temat małoletniej podopiecznej. Byłem wtedy trochę młodszy niż teraz, miałem dużo mniej doświadczenia literackiego, więc zrobiło to na mnie wrażenie, dlatego zapytałem o twoje zdanie.

K.B.: To jest akurat książka, która mnie strasznie wkurzyła. Sięgnęłam po nią, bo była taką must-read. Zdenerwowało mnie, że gloryfikująca pedofilię treść jest tak bardzo polecana.

F: A czy jest jakaś książka erotyczna, którą byś szczególnie poleciła?

K.B.: Zakurzona pozycja, ale poleciłabym Niebezpieczne Związki. Są szalenie erotyczne, nie będąc erotyczne wprost. Świetna zabawa aluzjami. To ciekawe, jak wiele można czytelnikowi przekazać, nie pokazując właściwie nic.

F: Ja na przykład odkryłem, co bardzo mnie zaskoczyło, że wielu z tych wielkich pisarzy, których wkłada nam się do kanonu, było równie wielkimi świntuchami i tworzyli bardzo odważne sceny erotyczne. Zdarzyło ci się przeżyć takie zaskoczenie?

K.B.: Tak, może troszeczkę przy Kochanowskim, bo jeśli uważnie się poczyta niektóre jego fraszki, to zauważy się, że nie są wcale takie grzeczne. Pamiętam też, że na studiach sięgnęliśmy po sielankę Laura i Filon Karpińskiego. Laura idzie na spotkanie, nie ma Filona, rozbija koszyczek, rwie wianek. Gdyby wejść dosłownie w symbolikę tego koszyczka i wianka, to ona dopuszcza się aktu przemocy seksualnej na samej sobie. To było zaskakujące, bo byłam świeżo po szkole średniej i pamiętałam jeszcze tę grzeczną interpretację.

F: A jak radzić sobie z negatywnymi komentarzami i jak ty sobie radzisz, jakie masz podejście?

K.B.:Ostatnio otworzyłam książkę Elizabeth Gilbert pod tytułem Wielka Magia i tam właśnie był fragment o krytyce. Autorka poszła takim torem: „To, czy się coś komuś spodoba, czy nie, w dużej mierze wcale nie zależy od Ciebie. Jeżeli Cię bardzo krytykują, to jak najgrzeczniej im odpowiedz: Idźcie robić swoją własną pieprzoną sztukę”. Sądzę, że autor musi się uzbroić
w taką tarczę i nawet jeśli coś mu nie poszło, to powinien dalej robić swoje. Ten etap rozwijania warsztatu oczywiście musi być, będą lepsze i gorsze teksty, i myślę, że taka odpowiedź Gilbert jest bardzo na miejscu, żeby się nie załamać i dalej pisać. Jeśli chodzi o mnie, to jeśli na moim blogu dostaję komentarze, które odbieram jako hejt, to po prostu je usuwam. Hejterów się nie karmi.

F: Ja dyskutuję z hejterami. Skoro wyszedłem już z tej szuflady, a ludzie poświęcili czas na przeczytanie moich tekstów i skomentowanie, to ja poświęcam czas na odpisanie im. Myślę, że tak to powinno działać, ale rozumiem, że są różne podejścia.

K.B.: Gdybym miała nie usuwać, to najpewniej odpisałabym: „Dziękuję za komentarz” i raczej nie wchodziłabym w rozmowę. Natomiast, jeżeli jest to merytoryczny komentarz
i konstruktywna krytyka, to odpisuję, ustosunkowuję się do uwag, ale w taki sposób, jak radzę na kursach – czytam to trochę przez palce, z przymrużeniem oka. To, że coś się komuś nie podoba, wcale nie znaczy, że jest złe. Co innego, gdy kilka osób zwraca uwagę na ten sam błąd – wtedy można się nad tym pochylić, bliżej się temu przyjrzeć.

F:Zdarza się, że opowiadania erotyczne podniecają czytelników, ale zdarza się też, że nie wywołują takich emocji. Załóżmy, że autor ma wielki dorobek pisarski, dobry warsztat, niezłą wyobraźnię, ale jego sceny erotyczne nie ruszają czytelników. Czy to jest znak, że jest w tym słaby?

K.B.: Wolę tę pierwszą wersję. Jeśli już jest scena erotyczna, to powinna wywoływać właśnie takie emocje. Zdarza się, że to może być ta słaba strona autora. Przyjmijmy, że scena łóżkowa ma miejsce w książce, której fabuła nie kręci się wokół erotyki. Jeśli jest ona tylko dodatkiem, to jakoś to przejdzie. Natomiast, jeśli piszący chce wydobyć ją na pierwszy plan, a sceny te nie poruszają w ogóle czytelników, to zastanowiłabym się nad tymi opisami i poszukała rozwiązania.

F: Kochać się czy pieprzyć? Erotyka czy pornografia? Gdzie jest ta granica?

K.B.: Granica jest bardzo płynna i wątpię, że można ją gdzieś postawić i powiedzieć, że tu zaczyna się już pornografia, a kończy erotyka. Kochać się czy pieprzyć? Jedno i drugie jest przyjemne dla ucha, ale to jest bardzo osobiste odczucie. Potrafię napisać, że bohaterowie się kochali, ale nie mam problemu, by napisać, że się pieprzyli. Wszystko zależy od kontekstu, od tego, co chce się powiedzieć. Słowo „porno” ma w ogóle pejoratywny wydźwięk i ja na przykład nie chciałabym być określana autorką porno czy softporno, a zwyczajnie autorką erotyki. Porno w mojej głowie ma bardzo negatywne znaczenie i czasami czytam coś, co jest po prostu erotyką, a ktoś nazywa to pornografią. Nawet, jeśli granicę dałoby się gdzieś postawić, to dla każdego będzie ona gdzie indziej.

F: Przejdźmy do kwestii stricte technicznej. Kiedy opisujemy ludzkie części ciała, to albo tworzymy atlas anatomiczny, albo wpadamy w infantylność, wymyślając różnorakie określenia. Jak do tego podchodzisz?

K.B.: Ja radzę tego nie mieszać. Jeśli już piszemy „brzoskwinka”, to „kutas” nie będzie do niej pasował i narazimy się wtedy na ten efekt śmieszności. Czytajmy, słuchajmy i sprawdzajmy, co nam pasuje. Z czym się dobrze czujemy, używanie jakich słów nam pasuje, jakie mamy poczucie estetyki. Współczesny język polski nie jest szczególnie bogaty w erotykę, więc mamy duże pole do popisu w słowotwórstwie i powinniśmy z tego korzystać.

F: Czego życzyłabyś na zakończenie wszystkim, którzy zaczynają przygodę z opowiadaniami erotycznymi?

K.B.: Życzę zawsze wszystkim, żeby realizowali swoje marzenia pisarskie, żeby po nie sięgali i radzę, by szli do przodu i nie trzymali tekstów w szufladach, ale by poszły w świat i dały im dużo pozytywnych informacji zwrotnych, które pomogą rozwijać warsztat.