8 min. czytania

„Kamasutra” to staroindyjski traktat o seksualności i szeroko rozumianych praktykach miłosnych. Za autora rozprawy uznaje się Watsjajanę, żyjącego przypuszczalnie między I a IV wiekiem naszej ery. Tekst został spisany w sanskrycie. Poza instrukcjami praktycznymi dostarcza także wielu informacji na temat kultury starożytnych Indii, chociażby odnośnie prostytucji.

„Kamasutra” dotarła do Europy w 1883 roku dzięki sir Richardowi Francisowi Burtonowi, który za niewielką opłatą zlecił jej tłumaczenie dwóm osobom: urzędnikowi hinduskiemu i studentowi. W wydaniu drukowanym wskazał siebie jako jednego z autorów przekładu, który przeredagował i wzbogacił przypisami, mającymi na celu lepszy odbiór utworu przez współczesnych. Należy pamiętać, iż w Wielkiej Brytanii obowiązywało podówczas bardzo surowe prawo, ograniczające niemal do zera obrót treściami pornograficznymi. Z tego względu pierwsze wydanie ukazało się w nakładzie jedynie dwustu pięćdziesięciu egzemplarzy, z których każdy zawierał adnotację: „Wyłącznie do użytku prywatnego”.

Polskie tłumaczenia traktatu ukazały się w latach 1922, 1933, 1985 oraz 2013 (wersja audio). Pierwsze dwa przekłady zostały skrócone w stosunku do oryginału, a za podstawę do translacji, podobnie jak w przypadku wersji audio, posłużyło wydanie anglojęzyczne Richarda Burtona. Dopiero w 1985 roku Maria Krzysztof Byrski dokonał pierwszego autorskiego tłumaczenia z oryginału sanskryckiego.

Drodzy Czytelnicy! Poniżej prezentujemy pierwszą część polskiego przekładu „Kamasutry”, w wydaniu z roku 1933. Kolejne fragmenty będziemy publikować raz w miesiącu. Zapraszamy do lektury!

.

PRZEDMOWA

Oddając do rąk Czytelników niniejsze dziełko zbyt mało dotychczas znane szerokim warstwom pragniemy zwrócić uwagę na jego, obcy naszej kulturze, nawskroś egzotyczny charakter i temat.

Kamasutra jest przekładem oryginalnej księgi religijnej hinduskiej, odtwarzającej autentycznie całokształt życia jednostki w łonie tej prastarej cywilizacji.

Z niezmierną i przewidującą drobiazgowością przepisy te regulują każdy krok Hindusa, od kolebki począwszy, poprzez dzieciństwo, wiek dojrzały, aż do chwili, gdy wierny wyznawca ostatniem tchnieniem złoży ducha na łonie wielkiego Buddhy.

Uderzającem jest niezwykłe potraktowanie kwestji seksualnej, wielekroć kolidujące z europejskiem pojęciem moralności.

Hindus uważał miłość za czarujący podarek Buddhy, tak promienny jak słońce i jak kwiat lub owoc przeznaczony do konsumcji bez szczególnych ograniczeń.

Zbyt krytycznego czytelnika może razić będzie zgodna z oryginałem naiwność stylu oraz brak wykwintnej formy literackiej, jednak pod uwagę wziąć musi że Kamasutra nie jest dziełem sztuki, lecz zbiorem przepisów, którego geneza gubi się głęboko w perspektywie kilkunastu ubiegłych stuleci.

.

Wydawca

.

KSIĘGOPOL, 1933

Warszawa, ul. Karmelicka No.15

---

Vatsyayana

.

Kama Sutra

Oryginalny tekst przepisów religijnych hinduskich normujących stosunki erotyczne w pożyciu małżeńskiem i prostytucji publicznej

.

DHARMA, ARTHA i KAMA

Geneza

Na początku stworzyła Boskość mężczyznę i kobietę.

W stu tysiącach rozdziałów ustanowiła przykazania i zawarła je w ramach Dharmy, Arthy i Kamy.

DHARMĘ – opracował Manu Svayambhura,

ARTHĘ – Prayapti,

KAMĘ – w tysiącu rozdziałów ogłosił Nandin, uczeń Mahadevy.

W panoramie czasu, Kama uległa wielu przeobrażeniom. Przytacza się bardziej zasadnicze:

Auddalaki Svetaketu skrócił ją do pięciuset rozdziałów.

Następnie Babhravya Pencala streścił ją w rozdziałach stu pięćdziesięciu.

Następnie sto pięćdziesiąt rozdziałów przeobrażonej Kamy, rozpada się na siedm głównych części, z których każda poświęcona jest osobnej grupie zjawisk, będących właściwą treścią dzieła.

I. Sadharanam – kwestje ogólne,
II. Samprayogikam – o połączeniu płciowem,
III. Kanyasampayuktakam – praktyka erotyczna,
IV. Bharyadhikarikam – stosunki erotyczne w pożyciu małżeńskiem,
V. Paradarikam – cudzołóstwo,
VI. Vaisikam – prostytucja,
VII. Upanishada lub upanishadikam – nauka tajemna zawierająca wskazówki praktyczne, zazdrośnie strzeżone przez posiadających klucz do skarbca Kamashastry.

.

Na życzenie heter z Pataliputra, części pierwsza – Sadharanam i szósta – Vaisikam, zostały opracowane jako osobne całości, przez Carayanę (cz. I) i Dattaka (cz. VI).

W miarę upływu wieków, pozostałe części zostały również wyodrębnione w pojedyńcze księgi przez następujących autorów:

.

Suvarnanabha, cz. II (Samprayogikam),

Ghotakamuka, cz. III (Kanyasampayuktakam),

Ghonardija, cz. IV (Bharyadhikarikam),

Gonikaputra, cz. V (Paradarikam),

Kocumara, cz. VII (Upanishad).

.

Jednakże całkowite skompletowanie Kamy w opracowaniu wyżej wymienionych autorów, jest niezmiernie trudne do urzeczywistnienia, gdyż ich dzieła zaginęły.

Znane są tylko fragmentarycznie, na podstawie wzmianek i cytat u innych pisarzy.

Jedynie Vaisikam w urywkach opracowania Dattaka, oraz streszczenie Kamy Babhravya Pancala, nawiasem mówiąc, niełatwe do przestudiowania, są jeszcze dostępne dla badacza.

Na podstawie tych właśnie źródeł, podjął Vatsyayama trud zrekonstruowania Kamy.

.

Co to jest Dharma, Artha i Kama.

Człowiek żyje sto lat. Czas swój dobrze zużywa i pilnie zważa na trójliczbowość celu życia.

Każdy cel osiąga w właściwym czasie. Po przedni wiąże z następnym w sposób niestwarzający między niemi konfliktu.

W dzieciństwie przyswaja wiedzę wszelaką. W młodości i wieku dojrzałym Arthę i Kamę. Na starość natomiast Dharmę, aby udziałem jego stała moksa – rozwiązanie i uwolnienie duszy od dalszej wędrówki.

Ponieważ zaś nie wie jak długo żyć będzie, przeto przyswaja sobie te wszystkie nauki przy każdej sposobności.

Postanawia niekiedy zostać uczniem brahmina, aż do chwili osiągnięcia wiedzy.

.

DHARMA jest wykonywaniem Shastras, czyli Pisma Świętego, które nakazuje pewne określone czynności i ofiary, które nie będą składane publicznie, gdyż nie z tego świata pochodzą i nie są widzialne, jak powściągliwość i wstrzymywanie się od rozkoszy cielesnej.

Dharma uczy także Shruti, czyli świętego ceremoniału i wskazówek, jak należy go wykonywać.

.

ARTHA jest pozyskiwaniem wiedzy ziemi, złota, bydła, bogactwa i przyjaciół, oraz zabezpieczenia i pomnożenia nabytku.

Arthę studjują urzędnicy królewscy i doświadczeni kupcy.

.

KAMA jest to użytkowanie wrażeń przyjmowanych przez pięć zmysłów: słuch, dotyk, smak, wzrok i powonienie. Dusza i Wrażliwość wspierają Kamę.

Najważniejszem tu jest zaspokojenie wewnętrzne między organem zmysłu a przedmiotem pożądania. Wynikające stąd świadome uczucie, nazywa się Kama.

Kamy uczy nas Kamasutra i stykanie się z światem żywych.

.

Jeśli spotkają się wszystkie trzy: Dharma, Artha i Kama, wtedy nadchodząca, jest lepsza niż odchodząca, czyli Dharma jest lepsza niż Artha i Artha jest lepsza niż Kama.

Jednakże król winien przedewszystkiem kierować się Arthą, gdyż od tego zależy materialne dobro narodu.

Natomiast Kama, jest głównem zajęciem heter, które zawsze muszą ją nad obie poprzednie przekładać.

Hetery bowiem są wyjątkami z ogólnej reguły.

.

SADHARANAM

.

Zarzut pierwszy.

Ponieważ Dharma, nie odnosi się do rzeczy tego świata, przeto wielu uczonych, jest zdania, że jako taka, może być uprawiana w książce, zarówno doskonale jak Artha, ponieważ obie ograniczają się tylko do przestrzegania wzorowych przepisów, znajomość których można osiągnąć przez studjum książkowe.

Natomiast Kama jest wrodzona zwierzętom i można uczyć się jej, obserwując z natury. Dlatego niepotrzebne są księgi o Karmie.

Odpowiedź.

Wniosek powyższy jest nieprawidłowy.

Połączenie cielesne mężczyzny z kobietą, jest zawsze zawisłe i uwarunkowane od chwilowego nastawienia jednego z nich. Wobec tego wymaga użycia pewnych środków pomocniczych, o których uczy Kamashastram.

U dzikiego stworzenia nie daje się zauważyć istnienie takich środków. Wypływa to z tego, że na zwierzę żądza działa tylko w okresie ruji. Akt nie ma duchowego znaczenia.

.

Zarzut drugi.

Lokayatika [materialiści, przyp. wyd.] twierdzą: „Nie należy przestrzegać przepisów religijnych, gdyż zapłata za nie, ma nastąpić dopiero kiedyś, w nieokreślonej przyszłości. Istnieje ponadto poważna wątpliwość, czy to wykonywanie Dharmy rzeczywiście przyniesie nagrodę. A któż oddaje na niepewne, to co realnie i już pewnie trzyma w własnej dłoni? Lepszy dziś gołąb niż jutro paw. Skromny miedziak, który się posiada jest cenniejszy od sztuki złota, którą ma się kiedyś dostać”.

Odpowiedź.

I to także jest niesłuszne:

Pismo święte, które ustanawia przepisy Dharmy nie zezwala tu na żadne wątpliwości.

Składanie ofiar, ma miejsce dla ubłagania zwycięstwa nad wrogiem, lub deszczu i obfitych plonów.

Słońce, księżyc, gwiazdy, planety wraz z całym firmamentem zgodnie działają na dobro świata.

Nadziei przyszłego plonu, rzuconej wraz z ziarnem zasiewu w łono ziemi, można zaufać.

Dalej uczy Vatsyayana, że należy jednak wykonywać obrządki religijne i odpiera zarzuty skierowane przeciw wskazaniom Dharmy, Arthy i Kamy.

.

O naukach i sztukach, które studiować należy.

Kamasutrę, i nauki pokrewne, winien studjować każdy mężczyzna, bez zaniedbywania jednakże świętej wiedzy Dharma i Artha.

Również mogą to robić i młode dziewczęta; oraz za zgodą swych małżonków, uprawiać nadal po zamążpójściu.

Przeciwstawiają się temu niektórzy uczeni, twierdząc, że niewiastom, którym wszelakie studjum jest zabronione, nie przystoi również i zajmowanie się podręcznikami miłości.

Ten zakaz nie opiera się na słuszności – uczy Vatsyayana – gdyż kobiety znają bardzo dobrze w praktyce, Kamasutrę, która na Kamashastram polega nauce o samej Kamie.

Fakt ten nie jest odosobniony, gdyż tak tu, jak i przy wielu innych naukach i sztukach, praktyczne wyćwiczenie rozpowszechnione jest szerzej podczas gdy znajomość reguł i zasad, które niemi żądzą nielicznym osobom jest właściwe.

Tak np. yadnikas, czyli ofiarnicy, przy swych obrzędowych czynnościach, posługują się pewnemi formułami modlitewnemi, specjalnemi dla każdego z bóstw, nierozumiejąc bynajmniej ich znaczenia i nawet nie będąc w stanie ich napisać.

Podobnie wróżbita z gwiazd, uprawia swój proceder, bez uprzedniego opanowania znaczenia ostoty samych gwiazd.

Również poganiacze mułów i koni, świetnie potrafią obchodzić się ze swemi zwierzętami.

Wiemy także z doświadczenia, że niektóre żony i córki książąt oraz dostojników dworskich, doskonale pojęły ducha Kamashastry.

Dlatego – mówi Vatsyayana – kobiety mogą studjować Kamashastrę, przynajmniej dorywczo i pod doświadczonem kierownictwem przyjaciółek.

Wskazówki w tym kierunku, może im dawać jedna z następujących osób: zamężna mleczna siostra, godna zaufania przyjaciółka, ciotka ze strony matki, stara wierna służąca, stara mniszka, która długo w rodzinie przemieszkuje lub rodzona siostra, którejby można zaufać.

Na podstawie Kamasutry, można opanować następujące konszty:

1. śpiew;
2. muzyka;
3. taniec;
4. rysunki i sztuka pisania;
5. tatuowanie;
6. ozdabianie bóstw zielenią i kwiatami;
7. usłanie łoża z płatków kwiecia;
8. farbowanie włosów, zębów i paznogci;
9. układanie barwnej posadzki;
10. przygotowanie łoża, wyściełanie dywanami, odpowiednie rozmieszczanie poduszek;
11. wydobywanie tonów z napełnionych wodą, dźwięcznych naczyń szklanych;
12. utrzymywanie świeżości wody w cysternach;
13. malarstwo i ozdoba mieszkań;
14. robienie z róż bukietów, naszyjników i wieńców;
15. djademy, zawoje i turbany z piór;
16. znajomość sztuki aktorskiej i przedstawień teatralnych;
17. robienie nauszników;
18. kompilacje przyjemnych woni;
19. gustowny dobór strojów i ozdób;
20. magja i czarnoksięstwo;
21. zręczność ręki;
22. sztuka gotowania;
23. sporządzanie soków owocowych, sorbetów, napoi wyskokowych, oraz ich zabarwianie;
24. krój i szycie;
25. haft i roboty z wełny i jedwabiu;
26. łamigłówki wszelkiego rodzaju, zagadki, logogryfy, szarady;
27. rozrywki rymowane wypowiadanie utworów poetyckich, w ten sposób, że zaledwie jedna osoba skończy, następna musi improwizować w dalszym ciągu, zaczynając wiersz temi literami, któremi poprzednik swoje wiersze zakończył; przyczem kto nie dotrzyma pola, ten składa fant;
28. mimika;
29. czytanie i śpiew;
30. wypowiadanie trudnych zdań; ulubiona rozrywka kobiet i dzieci – zdanie musi być wypowiedziane szybko i bez zająknięcia;
31. fechtunek szpadą i kijem; ćwiczenie w umiejętnem trzymaniu łuku i strzał;
32. znajomość elementów logiki;
33. stolarstwo i obróbka przedmiotów z drewna;
34. znajomość budownictwa;
35. znajomość monet złotych i srebrnych oraz biżuterji i szlachetnych minerałów;
36. chemja i mineralogja;
37. rozpoznawanie barw i gatunku klejnotów;
38. roboty górnicze i w kamieniołomach;
39. zakładanie ogródów, pielęgnacja drzew i kwiatów, leczenie ich chorób i określanie wieku;
40. urządzanie walk kogutów i przepiórek;
41. nauka mówienia papug i szczebiotek;
42. sztuka perfumowania ciała, czesanie włosów, namaszczanie ich wonnościami i zaplatanie warkoczy;
43. znajomość sekretnego pisma i mowy;
44. znajomość wszelkiego rodzaju umówionych języków;
45. biegłość w djalektach prowincjonalnych;
46. przystrajanie wozów kwiatowych;
47. znajomość diagramów mistycznych i sporządzanie napojów miłosnych;
48. gimnastyka duchowa: wiersze i epigramy; z różnych utworów jeden nowy zestawić; a. b. c. sprytu i pamięci i t. p.;
49. znajomość metryki i prozodji;
50. biegłość w encyklopedji;
51. sztuka przebierania się (transformis);
52. sztuka nadawania zwykłej wełnie wyglądu jedwabiu;
53. znajomość gier wszelkiego rodzaju;
54. kunszt nabywania cudzej własności przez czary i Mantras;
55. zręczność w ćwiczeniach cielesnych;
56. znajomość form towarzyskich i dobry ton;
57. taktyka i strategia;
58. gimnastyka;
59. fizjognomistyka;
60. biegłość w improwizowaniu utworów okolicznościowych;
61. znajomość literatury;
62. sztuczki arytmetyczne;
63. wyrabianie sztucznych kwiatów;
64. tworzenie figur z gliny;

Hetera, która wyróżnia się biegłością w tych sprawach, a nadto posiada piękność i powab, otrzymuje tytuł Ganika. Osiąga najwyższą rangę.

Miejsce honorowe przysługuje jej nawet między mężczyznami. Król ją poważa, mędrcy ją cenią, każdy stara się o jej łaskę i otacza ją szacunkiem.

O biegłość w tych sprawach starają się usilnie córki króla, lub wysokich dostojników, aby przywiązać do siebie małżonka.

Ponadto kobieta, którą okoliczności rozdzielą z mężem i wtrącą w nędzę, przez te wiadomości łatwo zdobędzie sobie utrzymanie wśród obcych.

Dzięki nim przede wszystkiem będzie pożądaną, jeżeli je umiejętnie dostosuje do okoliczności.

Mężczyzna zaś, biegły w tych sprawach, szybko i po krótkiej znajomości zdobędzie serce niewieście.

.

przejdź do kolejnej części – Kamasutra II